Zaczynam pisać ten artykuł i już wiem, że będzie on długi… Tak właściwie powinien on być bookiem. Natomiast mam nadzieję, że będzie dla Ciebie pomocny, więc udostępniam go w formie artykułu za darmo.
Zanim zaczniemy… Synonimem normy EN ISO 9606-1 jest słowo “wyjątek”, bo wyjątków w niej nie brakuje 😉 Tak, jeśli chcesz certyfikować spawacza na materiale jakim jest stal, koniecznie skorzystaj z normy EN ISO 9606-1! Dla innych materiałów są osobne normy i operatorzy również zostali obdarzeni osobnymi wymaganiami, dlatego przygotuję osobny wpis. Ale do sedna..
Uprawnienia spawacza, jest to jeden z najczęściej wydawanych dokumentów. Konkurować on może jedynie z WPS-ami. Dlatego zanim zaczniesz certyfikację spawacza, warto poświecić chwilę czasu na dobranie odpowiednich zakresów, aby były zgodne z profilem produkcji w Twojej firmie, a nie tylko posiadały jak najszersze zakresy – bo lepiej mieć niż nie mieć (nie zawsze) 😉
Pani, ja te wszystkie uprawnienia to robię na FM3, grubość materiału biorę 12 mm, no bo najszerszy zakres, a jak pozycja to tylko w “haelce” no i bez podkładki gazowej, wiadomo 🙂
Kto się z tym spotkał?*
*A w zasadzie, powinnam zapytać, kto się z takim podejściem nie spotkał 😉
W ramach świątecznego cyklu spawalniczego #weldmas na moim Instagramie (@przepisyspawalnicze), Facebooku (Przepisy spawalnicze) oraz LinkedIn (Paulina Grabowska-Lisowska) przedstawiałam Wam główne zmienne, które wpływają na zakres uprawnień spawacza.
👉 W tym artykule omówimy zbiorczo te zmienne, tak abyś mógł/mogła zaplanować zakresy do certyfikacji,
👉 W kolejnym artykule opiszę jak odczytać sam certyfikat – przydatne szczególnie dla spawaczy!
👉 Na zwieńczenie całego cyklu przygotuję dla Ciebie webinar, ale o nim wkrótce, także obserwuj mnie na bieżąco!
Ze spraw organizacyjnych: jeśli interesuje Cię tylko jedna ze zmiennych, spokojnie nie musisz czytać całego artykułu – poniżej masz spis treści z hiperłączami, wystarczy że w nie klikniesz i od razu przeczytasz interesujący Cię fragment (aczkolwiek zachęcam do przeczytania całego artykułu – wiadomo). Dodatkowo w nawiasach kwadratowych wpisałam nr punktu z normy EN ISO 9606-1, do którego się odnoszę, więc łatwo Ci będzie odnaleźć dane zagadnienie.
Proces (metoda) spawania [5.2]
Zakres kwalifikacji obejmuje zwykle dany proces spawania, jednak są wyjątki i w konkretnych przypadkach otrzymujesz również zakres na jego zbliżone odmiany. W poniższej tabeli przedstawiam Ci, jaki otrzymasz zakres przy spawaniu konkretną metodą spawania.
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| 111 | 111 |
| 131 | 131 |
| 135 | 135, 138 |
| 136 | 136 |
| 138 | 135, 138 |
| 141 | 141, 142, 143, 145 |
| 142 | 142 |
| 143 | 141, 142, 143, 145 |
| 145 | 141, 142, 143, 145 |
| 15 | 15 |
| 311 | 311 |
Jeśli w trakcie kwalifikacji stosujesz więcej niż jeden proces to, zakres kwalifikacji otrzymujesz zgodnie z powyższą tabelą dla każdego z nich.
Przykład: spawając pierwszy ścieg metodą 141, wypełnienie metodą 135, otrzymujesz zakres kwalifikacji 141, 142, 143, 145 + 135, 138.
Jeśli jesteśmy przy procesach krótko wspomnę o przenoszeniu metalu w łuku – tyczy się to procesów 131, 135, 138 – zwarciowe (D) przenoszenie metalu kwalifikuje wszystkie pozostałe (puls (P), grubo kroplowe (G), natryskowe (S)), jednak nie odwrotnie*.
*Odwrotnie niż przy WPQR (EN ISO 15614-1)
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| D | D, P, G, S |
| P | P |
| G | G |
| S | S |
Typ wyrobu – blacha, czy rura? [5.3]
Rury (T):
Spawanie rur jest trudniejsze, więc na pewno spawając rurę, spawacz otrzyma zakres na spawanie blach.
No niekoniecznie 😉 To zależy jakiej średnicy była rura, bo jeśli rura miała średnicę D ≤ 25 mm, to zakres kwalifikacji otrzymujesz tylko na rury ❗️ W przypadku, kiedy średnica D > 25 mm zakres obejmuje rury oraz blachy.
Blachy (P):
Spawając blachy, również otrzymasz kwalifikację na spawanie rur:
- o średnicy D ≥ 75 mm z obracaniem (PA, PB, PC, PD) – czyli spawanych na obrotniku, rolkach.
- o średnicy D ≥ 500 mm rury utwierdzone – taka średnica obejmuje często zbiorniki.
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| Blacha | Blachy + rury (D ≥ 75 mm/ D ≥ 500 mm) |
| Rura D ≤ 25 mm | Rury |
| Rura D > 25 mm | Rury + blachy |
Typ spoiny – BW czy FW? [5.4]
Spawając złącze próbne z zastosowaniem spoiny czołowej (BW) otrzymujesz zakres tylko na BW, a spawając spoinę pachwinową (FW) otrzymujesz zakres kwalifikacji tylko na FW.
Wyjątkiem (tak, po raz kolejny) jest sytuacja, gdy poza złączem próbnym ze spoiną czołową, spawacz wykona dodatkowe złącze ze spoiną pachwinową (lub zastosuje kombinowane złącze BW/FW – nikt tego typu złącza nie stosuje w praktyce…) – wtedy zakres otrzyma zarówno na spoiny czołowe i pachwinowe.
Jak wygląda w praktyce spawanie dodatkowej spoiny FW i jakie są jej zakresy?
Spawacz spawa spoinę czołową np. na blasze. Z tego złącza, nazwijmy go roboczo “bazowym”, otrzyma on zakresy na świadectwie. Dodatkowo po wykonaniu spoiny BW, bierze dodatkowe blachy i wykonuje dodatkowe złącze próbne spoiną pachwinową – tylko jednościegowo i w pozycji PB. Grubość materiału powinna być taka sama jak materiału bazowego lub wynosić conajmniej 10 mm. Oczywiście gatunki materiałów podstawowych i dodatkowych powinny być takie same. Jeśli chodzi o zakres pozycji spawania dla takiej spoiny pachwinowej, to trwa odwieczna walka – czy spawacz otrzyma tylko PA i PB, czy odnieść się do stwierdzenia “spawacz kwalifikowany do spawania wszystkich spoin pachwinowych, które zostały dla zmiennych zasadniczych egzaminu spoiny czołowej” i kwalifikować szerzej (jeśli BW np było w pozycji PE). W mojej opinii spawacz, powinien otrzymać zakres tylko na PA i PB, natomiast istnieje interpretacja o poszerzeniu zakresu.
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| BW | BW |
| FW | FW |
| BW+FW | BW, FW |
| Złącze kombinowane BW/FW | BW, FW |
Grubość materiału [5.7, Tablica 6 i 8]
Grubość materiału jest to zaraz po numerze procesu i grupie FM najważniejsza zmienna. Zanim przejdę do szczegółów zapoznaj się z prezentacją, którą przygotowałam poniżej.
Jak możesz zauważyć z prezentacji zakres kwalifikacji grubości jest dla spoin pachwinowych i spoin czołowych dobierany jest na innych zasadach. Dla spoin pachwinowych jest on określany na podstawie grubości materiału podstawowego, czyli oznaczenia “t”, natomiast w przypadku spoin czołowych na podstawie grubości stopiwa, czyli grubości spoiny “s”.
Spoiny pachwinowe – FW
| Grubość materiału podstawowego złącza próbnego [mm] | Zakres kwalifikacji [mm] |
| t < 3 | t -2t* lub t – 3* w zależności która wartość jest większa |
| t ≥ 3 | t ≥ 3 |
Przykłady:
| Złącze próbne t [mm] | Zakres kwalifikacji t [mm] |
| 1 | 1 – 3 |
| 2 | 2 – 4 |
| 3 | ≥ 3 |
| 6 | ≥ 3 |
| 12 | ≥ 3 |
| 15 | ≥ 3 |
Jak możesz zauważyć najszerszy zakres (do nieskończoności) otrzymujesz kwalifikując spoiny pachwinowe o grubości powyżej 3 mm.
Spoiny czołowe – BW
| Grubość stopiwa złącza próbnego [mm] | Zakres kwalifikacji [mm] |
| s < 3 | s -2s* lub s – 3* *w zależności, która wartość większa |
| 3 ≤ s < 12 | 3 – 2s |
| s ≥ 12 | s ≥ 3 |
Przykłady:
| Złącze próbne s [mm] | Zakres kwalifikacji s [mm] |
| 1 | 1 – 3 |
| 2 | 2 – 4 |
| 3 | 3 – 6 |
| 6 | 3 – 12 |
| 12 | ≥ 3 |
| 15 | ≥ 3 |
W przypadku spoin czołowych, wartościami granicznymi jest 3 i 12 [mm], gdzie po przekroczeniu “magicznych” 12 mm, spawacz otrzymuje najszerszy zakres kwalifikacji.
Spoiny czołowe -wyjaśnienie:
Oczywiście w większości przypadków dla spoin czołowych grubość stopiwa i grubość materiału będzie się pokrywała, wtedy przyjmujemy tę samą wartość, natomiast schody zaczynają się, gdy występuje połączenie odgałęzień rurowych, w którym mamy różne grubości obu materiałów, wtedy zakres kwalifikacji określany jest za pomocą grubości stopiwa. W przypadku połączenia nastawnego zakres będzie dobierany z rury odgałęzionej nr 1 (rysunek poniżej), ponieważ spoina obejmuje grubość tego materiału.
W przypadku połączeń wpuszczanych spoina obejmuje grubość materiału bazowego, dlatego zakres kwalifikacji dobierany jest na podstawie materiału nr 2 (rysunek poniżej).
Kolejnym niuansem jest spawanie jednego złącza próbnego dwoma procesami spawalniczymi.
Przykład: wspomniane wcześniej połączenie metody 141 i 135. Jeśli materiał podstawowy ma grubość t: 12 mm, a grubość stopiwa dla metody 141 wynosi s141: 2 mm, a dla metody 135 grubość stopiwa s135: 10 mm, spawacz otrzymuje osobne zakresy na każdy proces i jego grubość stopiwa, a nie grubość materiału. Grubość materiału nie jest zmienną zasadniczą.
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji | ||
| 141 | 135 | 141 | 135 |
| s: 2mm | s: 10 mm | s: 2 – 4 mm | s: 3 – 20 mm |
Średnica rury [5.7, Tablica 7]
Uff… Jesteśmy na półmetku. Zanim się rozpiszę, przejrzyj poniższą prezentację dotyczącą zakresów średnic rur.
Dla średnic najważniejszymi zagadnieniami są:
- uwzględniamy średnicę zewnętrzną D
- wartością graniczną jest średnica 25 mm
| Średnica zewnętrzna złącza próbnego D [mm] | Zakres kwalifikacji D [mm] |
| D ≤ 25 | D – 2D |
| D > 25 | ≥ 0,5D* *ale minimum 25 mm |
Przykłady:
| Złącze próbne D [mm] | Zakres kwalifikacji D [mm] |
| 18 | 18 – 36 |
| 26,9 | ≥ 25 |
| 33,4 | ≥ 25 |
| 88,9 | ≥ 44,45 |
| 168,3 | ≥ 84,15 |
Zatem jak widzisz, im mniejsza średnica, ale jednocześnie większa niż 25 mm, daje najszerszy zakres.
Oczywiście jeśli mamy do czynienia z rurami o małej średnicy np. D: 26,9 mm, to nie możemy oczekiwać, iż materiał będzie miał grubość 12 mm, ponieważ otwór w wałku (bo rurą ciężko byłoby to nazwać) miałby średnicę 2,9 mm (26-2*12=2,9 [mm]) !! Teraz będę musiała przekazać brutalną prawdę… 🤷♀️ Moi drodzy nie da się zjeść ciastka i mieć ciastka, czasem trzeba wyrobić spawaczowi więcej niż 1 uprawnienie 😉
Pozycja spawania [5.8]
Zakres kwalifikacji na pozycje spawania został również podzielony ze względu na typ spoin – FW lub BW. Warto pamiętać, że w punkcie 5.8 znajdziesz przywołanie do normy ISO 6947 dotyczącej pozycji spawania, natomiast numer tej normy jest podany bez datowania! Oznacza to, że przy certyfikacji powinniśmy korzystać z najnowszej jej wersji, więc oznaczenia mogą się różnić od tych z ISO 9606-1 i tak też jest! Ponieważ najnowsza edycja normy ISO 6947 dokonała zmiany z pozycji H-L045 zmieniła na PH-L045.
Przypominam, że pozycja PH jest to odpowiednik pozycji PF, z tym że PF dotyczy blach (pionowo z dołu do góry), a PH dotyczy rur (również z dołu do góry i bez obracania)!
W przypadku zakresów pozycji spawania jest zasada – im trudniejsza pozycja, tym szerszy zakres. Szczegóły poniżej w tabelach.
Zakresy dla spoin czołowych BW
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| PA | PA |
| PC | PA, PC |
| PE | PA, PC, PE |
| PF (blacha) | PA, PF (PH) |
| PH (rura) | PA, PE, PF (PH) |
| PG (blacha) | PG (PJ) |
| PJ (rura) | PA, PE, PG (PJ) |
| PH-L045 | PA, PC, PE, PF (PH) |
| PJ-L045 | PA, PC, PE, PG (PJ) |
Zakresy dla spoin pachwinowych FW
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| PA | PA |
| PB | PA, PB |
| PC | PA, PB, PC |
| PD | PA, PB, PC, PD, PE |
| PE | PA, PB, PC, PD, PE |
| PF (blacha) | PA, PB, PF (PH) |
| PH (rura) | PA, PB, PC, PD, PE, PF (PH) |
| PG (blacha) | PG (PJ) |
| PJ (rura) | PA, PB, PD, PE, PG (PJ) |
Grupa FM [5.5.2, 5.6, Tablica 3]
Obecnie nie ma kwalifikacji na materiał podstawowy – może on być w certyfikacie podawany jedynie informacyjnie. Zatem zakres kwalifikacji został ograniczony jedynie do grup FM, czyli do grup materiałów dodatkowych (z ang filler material). Daje to zakres na wszystkie grupy 1 – 11. Wyjątkiem (oczywiście) jest spawanie bez użycia spoiwa – 142, gdzie spoina powstaje w wyniku dyfuzji materiałów podstawowych, więc zakres obejmuje grupę materiałową, którą był spawany. To znaczy, że spawacz spawał stal 1.4404 – grupa 8.1, to ma kwalifikację tylko na grupę 8.1, jeśli spawał materiał S355J2 – z grupy 1.2, otrzymuje kwalifikację tylko na grupę 1.2 (wg ISO/TR 15608).
O kolekcjonerstwie grup FM pisałam już niejednokrotnie. Dlatego teraz przejdźmy do analizy samych zakresów. Kwalifikując uprawnienia spawacza z wykorzystaniem najpopularniejszego materiału dodatkowego G3Si1, czyli FM 1, spawacz uzyskuje kwalifikację na całą grupę FM 1 i FM 2! Nie musi on odbywać kwalifikacji na grupie FM 2. Jest to ogromna zaleta.
Wraz ze wzrostem nr grupy, rośnie też zakres kwalifikacji, czyli kwalifikując na grupie FM 3, zakres kwalifikacji obejmuje grupy FM 1, FM 2, FM 3. Analogicznie jest dla grupy FM 4.
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| FM 1 | FM 1, FM 2 |
| FM 2 | FM 1, FM 2 |
| FM 3 | FM 1, FM 2, FM 3 |
| FM 4 | FM 1, FM 2, FM 3, FM 4 |
| FM 5 | FM 5 |
| FM 6 | FM5, FM 6 |
Dlaczego grupa FM 5, nie daje zakresu na niższe?
Ponieważ są to spoiwa z różnych od siebie grup pod względem struktury: FM 5 – dla stali nierdzewnych i żaroodpornych, a grupy FM 1-4 obejmują stale węglowe, więc niekoniecznie spawacz, który jest ekspertem w spawaniu stali nierdzewnej z grupy FM 5, będzie potrafił spawać stale odporne na pełzanie spoiwem z grupy FM 4.
Jaki zakres dla połączeń różnoimiennych?
To jest ogromna zaleta grup FM, ponieważ obejmuje ona spoiwo, a nie materiał podstawowy.
Przykład: spawacz na egzaminie spawa procesem 135 materiały: S355J2 (1.2) z 1.4404 (8.1), używając do tego spoiwa G 23 12 L Si (ER309LSi) – FM 5.
Otrzymuje zakres kwalifikacji na grupę FM 5, czy wcale nie musiał spawać połączenia różnoimiennego, wystarczyłoby wystawanie złącza próbnego z materiału 1.4404 i zastosowanie np. spoiwa G 19 12 3 L Si (ER316LSi).
Spoiwo [5.6]
Typ spoiwa nie jest tym samym, co grupa FM, aczkolwiek oba zagadnienia są ze sobą powiązane. Do tego punktu odnosi się forma produktu, zanim przejdziesz do zakresów, najpierw zapoznaj się z oznaczeniami skrótów spoiw, przypisałam je dla poszczególnych metod spawania:
| 111 | |
| A | otulina kwaśna |
| B | otulina zasadowa |
| C | otulina celulozowa |
| R | otulina/ rdzeń rutylowa |
| RA | otulina rutylowo-kwaśna |
| RB | otulina rutylowo-zasadowa |
| RC | otulina rutylowo-celulozowa |
| RR | otulina rutylowo-gruba |
| 141, 131, 135, 121, 311 | |
| S | drut, pręt lity |
| 138 | |
| M | drut proszkowy, rdzeń metaliczny |
| 136, 143, 125 | |
| P | dr. Proszkowy, rdz. Rutylowy, żużel szybko krzepnący |
| V | dr. Proszkowy, rdz. Rutylowy lub zasadowy |
| W | dr. Proszkowy, rdz. Zasadowy, żużel wolno krzepnący |
| Y | dr. Proszkowy, rdz. Zasadowy, żużel szybko krzepnący |
| Z | dr. Proszkowy inny |
Powyższa informacja jest bardzo istotna, bo często zdarzają się pomyłki w oznaczeniu typu spoiwa lub nierozumienie go.
Najczęstsze błędy:
1. dla procesu 141 i 135 oznaczenie spoiwa jest S, ponieważ jest to pręt/drut lity, a nie G lub W jak przy klasyfikacji spoiw.
2. przy drutach proszkowych, tymczasem ich oznaczenie możesz znaleźć wewnątrz klasyfikacji spoiwa.
Przykłady:
T 46 2 P M21 2 H5 👉 P, czyli drut proszkowy, rdzeń rutylowy, żużel szybko krzepnący 👉 136
T 46 2 M M 1 H5 👉 M, czyli drut proszkowy, rdzeń metaliczny 👉 138
P. S. Do certyfikacji spawacza zwykle podaje się też gatunek spoiwa, natomiast jest to podawane tylko dla informacji.
Teraz możesz przejść do zakresów 😉
Spoiwa
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| S | S, M |
| M | S, M |
| P / R / V / W / Y / Z | P, R, V, W, Y, Z |
| B | B, P, R, V, W, Y, Z |
Jak widzisz, certyfikując spawacza na procesie 138, który ma spoiwo o oznaczeniu M, otrzymujesz również zakres na proces 135 i typ spoiwa S. Natomiast kwalifikując proces FCAW zawsze musisz rozdzielić, jaki typ spoiwa wykorzystujesz, bo 138 (M) nie obejmuje 136 (P) i vice versa!
Elektrody otulone, typ otuliny (111)
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| A / R / RA / RB / RC / RR | A, R, RA, RB, RC, RR |
| B | B, A, R, RA, RB, RC, RR |
| C | C |
A teraz zakresy kwalifikacji dla elektrod otulonych czyli metody 111. Tutaj zakres kwalifikacji nas raczej nie dziwi – najszerszy przy elektrodach zasadowych.
Szczegóły spawania [5.9, tablica 11 i 12]
Ta zmienna została podzielona ze względu na typ spoiny, czyli BW lub FW. Zakresy kwalifikacji dla spoin pachwinowych są krótsze, więc od nich zacznijmy. Skróty, czyli:
- sl – spoina jednowarstwowe
- ml – spoina wielowarstwowe
Szczegóły spawania – spoiny pachwinowe (FW)
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| sl | sl |
| ml | sl, ml |
Generalnie norma ISO 9606-1 podchodzi do tego w ten sposób, że jeśli spawacz potrafi spawać wielościegowo, to jednościegowo też będzie umiał, bo w jakiś sposób ten 1 ścieg wykonał* 😉
* Pamiętaj, że w WPQR-ach tak nie jest, bo mamy badanie twardości❗️
Czy najpierw muszę wyjaśnić skróty? Tak sądzę…
| ss | sp. jednostronna |
| bs | sp. dwustronna (również podawanie grani) |
| nb | sp. bez podkładki |
| mb | sp. z podkładką |
| gb | podkładka gazowa/ ochrona grani |
| ci | wkładka spoiwa |
| fb | podkładka topnikowa |
Szczegóły spawania – spoiny czołowe (BW)
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji |
| ss nb | ss nb, ss mb, bs, ss gb, ss fb |
| ss mb | ss mb, bs |
| bs | ss mb, bs |
| ss gb | ss mb, bs, ss gb |
| ci | ss mb, bs, ci |
| ss fb | ss mb, bs, ss fb |
W przypadku spoin czołowych, to otrzymujesz również większy zakres im trudniej jest dane złącze pospawać, czyli:
- ciężej jest, kiedy nie masz podkładki, niż wtedy kiedy możesz jej użyć.
- podkładka gazowa (gb) jest to po prostu gaz formujący, zwykle używany przy spawaniu stali nierdzewnych (ale nie tylko!) – zakres otrzymujesz na spawanie na podkładce, bo grań się nie utlenia lub dwustronne, ponieważ tę zdegradowaną grań możesz usunąć i na nią potem nie patrzyć.
- również trudność wzrasta, kiedy spawacz spawa jednostronnie niż dwustronnie – ma lepszy dostęp do pierwszych warstw + może też wyszlifować grań, co jest zdecydowanie największym problemem przy spawaniu. Niekiedy w ogóle może dzięki temu uzyskać grań, bo baaaardzo często zdarzają się braki przetopów, szczególnie przy procesach półautomatycznych.
Spawając jedno złącze próbne wieloma procesami: spawanie warstwy graniowej bez podkładki kwalifikuje zakres dla ss nb, natomiast kolejna warstwa powstaje na podkładce metalicznej uzyskanej z pierwszego ściegu, zatem kolejny proces otrzymuje zakres kwalifikacji na podstawie ss mb❗️
Przykład:
1 warstwa spawana metodą 141 ss nb, kolejne warstwy spawane metodą 135 ss mb.
| Złącze próbne | Zakres kwalifikacji | ||
| 141 | 135 | 141 | 135 |
| ss nb | ss mb | ss nb, ss mb, bs, ss gb, ss fb | ss mb, bs |
Dotarłeś/-aś do końca, bardzo Ci dziękuję. Jeśli uważasz, że był to wartościowy materiał, będę Ci wdzięczna, jeśli się nim podzielisz z innymi 😉
Bibliografia
EN ISO 9606-1 PN-EN ISO 9606-1:2017 – Egzamin kwalifikacyjny spawaczy — Spawanie — Część 1: Stale
Pingback: #28 Podsumowanie 1 roku na blogu - blaski i cienie - PRZEPISY SPAWALNICZE
Dzien dobry!
Czy sadzi Pani, ze posiadajac uprawnienia BW dla grubosci >=3 duzym wykroczeniem bedzie zastosowanie ich do rury o sciance grubosci 2,9? Roznica jest bardzo kosmetyczna, a w norme mowa o braku koniecznosci bardzo dokladnego pomiaru grubosci probki, poza tym dzieki tolerancja realna grubosc scianki rury bedzie pewnie wynosi 2,9x.
Drugi kontrowersyjny temat: czy mozna laczyc dwie probki(nie chodzi o dodatkowe zlacze pachwinowe) w jeden WQTR?
np. 141 T BW/FW FM3 S s1.5/12.7 D15/60.3 H-L045 ss nb dajacym zakres grubosi >=1,5 i srednice >=15
Mam wiele wystawionych w ten sposob WQTR przez roznych inspektorow.
Czy mozna traktowac dwie identyczne jak powyzej probki wystawione jako dwa osobne certyfikaty jako poszerzony przedzial zgodny z powyzszym?
Przepraszam za brak polskich znakow i serdecznie pozdrawiam 🙂
1. Sugeruję, żeby zapytać klienta o odstępstwo, żeby wyraził zgodę na wykorzystanie takich uprawnień, bo z technologicznego podejścia 0,1 mm grubości nie wprowadzi dużych zmian. Generalnie dobrze by było mieć uprawnienia na ten zakres, żeby “nikt się nie czepiał” – tym bardziej, że certyfikacja spawacza nie jest drogim procesem (a przynajmniej dla 1 spawacza 😉 )
2. Można uprawnienia spawaczy łączyć w 2 zmienne też jeśli chodzi o grubości materiałów, ale można też stosować osobne uprawnienia 😉
Ja się raczej staram, żeby była zachowana spójność, czyli np. różna grubość, ale średnica, pozycja i reszta zmiennych ta sama. Także nie zawsze się da zrobić duży zakres, ze względu na ograniczenia wymiarowe rur. Osobiście raczej bym nie łączyła 1,5×15 z 12,5×60,3. Natomiast z doświadczenia wiem, że dużo zależy od Inspektora, który uznaje te uprawnienia.
Najczęściej firmy stosują jednak osobne uprawnienia na 1 zakres i osobne na 2 zakres, bo nie każdy klient rozumie ten mix 😉
Pozdrawiam, Paulina!
Jeżeli chodzi o uprawnienia FM4 i kwalifikację dla FM1, FM2, FM3, FM4 bardzo często jest tak, że złącze próbne wykonywane jest na podkładce gazowej (stal P91) i większość spawaczy myśli że może spawać już wszystkie stale węglowe bez problemu, aczkolwiek większość z nich można spawać bez podkładki na co nie mają uprawnienia i nagle zdziwienie jak to ? 🙂
Super merytoryczny artykuł,
Pozdrawiam
Skąd ja to znam 😉
Albo firmy, które tylko chcą mieć szeroki zakres (bo lepiej mieć niż nie mieć), a nie wiedzą, że to “dość” wymagające materiały do spawania z wykorzystaniem PWHT – to nie mogą tego zrozumieć 🤷♀️
Witam,
Mam pytanie odnośnie uprawnień spawaczy. Egzamin spawacza był wykonywany na materiale L360NB, materiał dodatkowy FM1. W kwalifikacjach nie ma nic napisane odnośnie materiału podstawowego, sugerując się wpisem powyżej jak mniemam spawacz może teraz spawać wszystkie stale z grupy materiałowej od 1 do 3? I teraz kolejne pytanie, czy może spawać stal L415MB z grupy 2.1 czy to się rządzi swoimi prawami? Jak jest też z WPQR-em, jeżeli mam WPQR na P420QH to automatycznie uprawnia mnie do spawania materiałów z grupy od 1 do 3? Z góry dziękuję za odpowiedź.
W przypadku egzaminu spawacza – materiał nie jest zmienną zasadniczą, zakres kwalifikacji obejmuje grupę materiału dodatkowego FM (poza metodami spawania bez użycia spoiwa np. 142, wtedy kwalifikacja jest na grupę materiałową). Także teoretycznie przy kwalifikacji na grupę FM1 spawacz może spawać grupy materiału podstawowego 1-3, ponieważ FM1 kwalifikuje również FM2, czyli spoiwa do stali o wysokiej wytrzymałości. Kwestia tylko, czy spawacz będzie miał takie kwalifikacje, aby pospawać tego typu złącza 😉
W przypadku WPQR już tak dobrze nie jest 🙂
Witam.
chodzi o przedluzenie certifikatu o kolejne 2 lata 9606-5 141 titan.
Punkt 40 na certifikacie ( refer to 9.3B), czy mozna go przedluzyc robiac 2 zlacza w ostanich 6 miesiacach?
czy trzeba zrobic nowy certifikat?
z gory dzieki
pozdrawiam wszystkich po fachu
Pingback: #39 Łączenie materiałów o różnej grubości - egzamin spawacza - PRZEPISY SPAWALNICZE
Paulina w normie ISO 9606-1 nie ma pozycji PH-L045. Nie ma.
Norma ISO 9606-1 powołuje się na normę dotyczącą pozycji spawania ISO 6947 bez konkretnej edycji, czyli powinna obowiązywać ta najnowsza – w najnowszej edycji ISO 6947 zastąpiono H-L045 właśnie PH-045 😉
Czy jeżeli spawacz musi robić poprawki po spawaniu pachwinowym cieńkich elementów a2 wykonanym przez robot spawalniczy to w uprawnieniach musi mieć ml czy wystarczy mu tylko sl?
Jakie uprawnienia powinien mieś spawacz w przypadku spawania blachy grubości 2,0mm i pręta okrągłego D=20,0mm spoiną pachwinową a2? Czy grubość pręta też należy uwzględniać (czyli uprawnienie na połączenie blachy w zakresie powiedzmy 1,0 do 2,0 z blachą >3,0 oraz o średnicy np. 15,0 do 30,0mm).. Czy dobrze rozumiem?
uprawnienia jednostkowe – zakres na blachę + zakres na średnicę pręta, w uwagach dodać że połączenie niestandardowe – blachy + pręta