#70 Czy można pożyczyć WPS innej firmie?

Dzisiejszy temat może wydawać się skomplikowany i budzić pewne kontrowersje. Wielu specjalistów, w tym ja, marzy o tym, aby spawalnictwo w Polsce funkcjonowało zgodnie z przepisami i najwyższymi standardami. Żeby każdą firmę było stać na każdy WPS i WPQR, o jakim tylko zamarzy.

Niestety, rzeczywistość często odbiega od ideału. Na wstępie chciałbym jasno zaznaczyć: uważam, że każda firma powinna posiadać swoje WPQR (ang. Welding Procedure Qualification Record) i w konsekwencji swoje WPS. Jednak życie pokazuje, że nie zawsze jest to możliwe. Dlaczego? O tym dowiecie się w dalszej części artykułu.

Problem delegowania prac spawalniczych

Jednym z częstych wyzwań jest sytuacja, w której duża firma A decyduje się na zlecenie części swoich prac firmie B. Firma B może jednak nie posiadać WPQR na dany rodzaj złącza, co oznacza, że nie dysponuje również odpowiednim WPS. Co w takim przypadku można zrobić? Czy firma A może udostępnić swój WPS firmie B, aby ta mogła wykonywać prace zgodnie z jej standardami?

Odpowiedź na to pytanie

Odpowiedź nie jest jednoznaczna i zależy od wielu czynników. Udostępnienie WPS może być możliwe, ale wiąże się z szeregiem wymagań prawnych, technicznych i odpowiedzialności. Ważne jest, aby firmy dokładnie przemyślały każdą decyzję w tym zakresie, analizując umowy oraz regulacje prawne, które mogą mieć wpływ na możliwość i warunki udostępnienia takiego dokumentu. Zachęcam do przeczytania pełnego artykułu i obejrzenia dołączonego filmu, w którym omówię ten temat bardziej szczegółowo. Niektóre kwestie omawiane w artykule i filmie wzajemnie się uzupełniają, więc warto zapoznać się z obydwoma materiałami.

Link do filmu

Podstawy

Dla tych co nie do końca rozumieją istotę samego WPS – krótkie wprowadzenie – jeśli wiesz co to jest WPS, możesz ten fragment pominąć albo przeczytać dla rozrywki.

WPS – Welding Procedure Specification (Instrukcja Technologiczna Spawania) to dokument techniczny, który szczegółowo opisuje parametry i procedury spawania wymagane do zapewnienia jakości i zgodności z normami. Opracowana jest na podstawie zakwalifikowanej technologii spawania WPQR. Jest ona swoistym know-how firmy, jak spawać dane złącza.

WPS jest instrukcją dla spawacza oraz częścią dokumentacji spawalniczej.

WPS opracowujemy na podstawie normy EN ISO 15609-1.

Jest to kluczowy element procesu spawania, który zawiera takie informacje jak m.in.:

• Rodzaj spoiny: Określa typ spoiny, który ma być wykonany, np. spoina pachwinowa, czołowa, rysunki, przygotowanie złączy, układanie ściegów itp.
• Rodzaj materiału: WPS określa, jakie materiały podstawowe będą spawane, np. rodzaje stali, aluminium itp.
• Rodzaj i parametry spawania: Określa rodzaj spawania (np. MIG, TIG, MMA) oraz parametry takie jak natężenie prądu, napięcie, prędkość spawania i inne.
• Rodzaj i skład spoiwa: WPS zawiera informacje o rodzaju spoiwa, jego średnicy, klasyfikację oraz adekwatny gaz osłonowy.
• Warunki środowiskowe: Uwzględnia warunki pracy, takie jak temperatura otoczenia, wilgotność oraz wymagania dotyczące przygotowania powierzchni.

WPS jest więc niezbędnym narzędziem w przemyśle spawalniczym, które zapewnia spójność i jakość wykonywanych prac.

Czy można udostępnić WPS innej firmie?

Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, że tego nie można robić. Żadna z norm również nie określa punktu „pożyczanie WPS” lub podobnych określeń. Mówimy w tym przypadku o udostępnieniu dokumentacji do podwykonawcy.

Zanim przejdę do szczegółów przeanalizujmy wymagania normy EN ISO 3834-2:

EN ISO 3834-2 p. 6 Podwykonawstwo
“Podwykonawca powinien wykonywać prace zgodnie z zamówieniem i na odpowiedzialność wytwórcy oraz powinien w pełni spełnić odpowiednie wymagania niniejszej części ISO 3834.”

Można tu się przyczepić do wielu rzeczy, jednak jest to pewnie punkt odniesienia. Zacznijmy od najważniejszej:

1. Przede wszystkim: czy zlecenie oparte jest o wymagania EN ISO 3834, wtedy stosujemy się do tego punktu.
2. Zlecający (firma A) bierze odpowiedzialność za wyrób. Czyli to na jego barkach spoczywa nadzór nad podwykonawcą, aby spełnili kryteria. Finalny produkt zawsze jest po stronie producenta/wytwórcy (w tym wypadku firma A, która pozlecała usługi).
   Oczywiście w sytuacji reklamacji, to firma A może mieć roszczenia do firmy B, niemniej za gotowy wyrób odpowiada firma A (czyli wytwórca).
3. Firma B powinna spełniać wymagania normy EN 3834, jeśli jest to wymóg dla tego zlecenia (oczywiście jeśli to będą przysłowiowe „płoty” raczej nikt nie będzie wymagał spełnienia wymagań EN ISO 3834, jednak korzystając z WPS mówimy raczej o poważniejszych projektach).
4. Firma B może spełniać wymagania EN ISO 3834, ale nie być certyfikowana w tym zakresie. To istotne, bo EN ISO 3834 jest normą dobrowolną, a nie obligatoryjną. Niemniej wymagania tej normy firma B powinna spełniać (jeśli projekt to określa).
5. No i ostatni punkt – no ale zaraz – czyli firma B powinna spełniać wymagania normy EN ISO 3834. A wymaganiem normy EN ISO 3834 jest posiadanie WPQR i WPS. W tym miejscu ja osobiście mam zgrzyt. W praktyce jednak wygląda to tak, że w tym przypadku dokumentację – w tym WPS – powierza nam Zlecający.

Czyli można, czy nie można?

Udostępnianie WPS jest to stosowana metoda w przemyśle spawalniczym. Nie jest to niczym nowym. Świadomość firm, że powinna być prowadzona dokumentacja WPQR i WPS wymusza na firmach dostosowanie się do standardów. Jeśli nie własnych, to chociaż klienta. A fajnie by było, żeby do standardów ogólnie.

A co ze spawaczami?

To o czym powinniśmy pamiętać, to kwestia uprawnień spawaczy!

To, że Zleceniodawca użyczył nam WPS, nie zwalnia naszej firmy z posiadania wykwalifikowanej kadry spawaczy do spawania w zakresie WPS.

Inaczej mówiąc. Zleceniodawca (firma A) zlecając nam pracę na własnej dokumentacji WPS, niejako wypożycza od nas spawaczy i niekiedy przestrzeń produkcyjną na wykonanie danej części prac. I tak powinniśmy się do tego odnosić.

Kto płaci za uprawnienia spawaczy? To zależy 😉

Jeśli Zleceniodawca ma ogromne serce (czyt. nóż na gardle) pokryje koszt certyfikacji.
Niemniej ja osobiście uważam, że firma B powinna certyfikować spawaczy we własnym zakresie (ewentualnie uwzględnić koszt certyfikacji spawaczy w cenie usługi), bo powinna udowodnić, że jej personel ma kompetencje do wykonywania tego typu prac.

Przed udostępnieniem WPS ustal:

Udostępnienie WPS innej firmie, na przykład podwykonawcy, jest możliwe, ale wymaga zachowania ostrożności i uwzględnienia kilku kluczowych aspektów:

1. Prawa autorskie i własność intelektualna: WPS może być chroniony jako własność intelektualna. Przed udostępnieniem go innej firmie, warto upewnić się, że posiadasz pełne prawa do dokumentu i masz prawo go udostępnić. Warto również rozważyć zabezpieczenie prawne, takie jak umowa o poufności (NDA), aby chronić dokument przed nieautoryzowanym użyciem lub dystrybucją.
2. Zgodność z umowami: Przed udostępnieniem WPS innej firmie, należy dokładnie przeanalizować umowy z klientami oraz podwykonawcami. W niektórych przypadkach umowy mogą zawierać klauzule dotyczące wymiany dokumentacji technicznej lub mogą wymagać zgody stron trzecich na udostępnienie takich dokumentów.
3. Zgodność z normami i przepisami: W niektórych branżach istnieją przepisy prawne oraz normy branżowe, które regulują wymogi dotyczące WPS. Przed udostępnieniem dokumentu, upewnij się, że jest on zgodny z obowiązującymi przepisami oraz że jego udostępnienie nie narusza żadnych regulacji.
4. Odpowiedzialność za jakość: Udostępnienie WPS może wiązać się z przeniesieniem odpowiedzialności za jakość wykonanych prac. Ważne jest, aby jasno określić w umowie, kto odpowiada za ewentualne wady czy niezgodności wynikające z zastosowania WPS.
5. Aktualizacja dokumentu: Przed udostępnieniem WPS innej firmie, upewnij się, że dokument jest aktualny i odzwierciedla najnowsze wymagania techniczne oraz normy. W przypadku, gdy WPS ulega zmianom, należy poinformować odbiorcę o tych zmianach.

Na co należy uważać?

Udostępnienie WPS innej firmie wiąże się z kilkoma ryzykami, dlatego warto zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• Bezpieczeństwo danych: Zadbaj o to, aby WPS był przechowywany i udostępniany w sposób bezpieczny, najlepiej za pomocą zaszyfrowanych kanałów komunikacji.
• Ograniczenia w wykorzystaniu: Ustal z odbiorcą WPS dokładne zasady jego wykorzystania, aby uniknąć nieautoryzowanego zastosowania dokumentu poza określonym zakresem.
• Kontrola nad jakością: Regularnie monitoruj jakość prac wykonywanych na podstawie udostępnionego WPS, aby upewnić się, że są one zgodne z Twoimi standardami.

Podsumowując, choć udostępnienie WPS innej firmie jest możliwe, wymaga to staranności i odpowiednich zabezpieczeń prawnych. Dbając o te kwestie, można bezpiecznie współpracować z podwykonawcami, jednocześnie chroniąc swoje interesy i zapewniając wysoką jakość wykonanych prac.

Pamiętaj, żeby udostępniać swoje WPS-y tylko zaufanym firmom i takim, które zweryfikowałeś. Jako wytwórca bierzesz za te prace odpowiedzialność, więc szkoda by było później płakać nad rozlanym mlekiem, jak terminy „cisną”.

To by było na tyle, do następnego!

Cześć 😉

Szkolenie online WPS

Jeśli chcesz się nauczyć przygotowywać WPS, skorzystaj z mojego szkolenia online. Jest dostępne w sklepie internetowym. Od razu po zakupie otrzymujesz dostęp do platformy szkoleniowej z nagraniami szkolenia oraz ćwiczeniami do wykonania.