W artykule dowiesz się:
- co to jest WPS?
- do czego służy WPS?
- dlaczego spawacza nie chcą korzystać z Twojego WPS?
- jak wygląda WPS – gotowiec?
- co oznaczają podstawowe objaśnienia?
Jeśli przyszedłeś tu tylko po gotowy przykład WPS lub skrót z wpisu, spokojnie nie obrażę się – zjedź na sam dół artykułu >>> Do pobrania możesz pobrać za darmo >>> 1 – skrót artykułu 2 – gotowca WPS 3 – objaśnienie arkusza z normy!
Co to jest WPS?
- z j. ang.: Welding Procedure Specification
- Instrukcja Technologiczna Spawania,
- zawiera wszystkie potrzebne informacje do wykonania prawidłowej spoiny
- przygotowuje się ją na podstawie Technologii Spawania WPQR (Welding Procedure Qualification Record), czyli takiego spawalniczego „know how” firmy (jak spawać dany materiał, daną metodą spawania, żeby spoina wyszła prawidłowo, czyli żeby badania nieniszczące NDT i badania niszczące DT wykazały zgodność spoiny z zadanymi przez normy wymaganiami).
O WPQR napiszę osobny wpis, a właściwie serię wpisów, bo to długa i zawiła historia.
Mówiąc po ludzku:
WPS jest to instrukcja dla spawacza, jak ma spawać.
A komu to potrzebne? A dlaczego?
No właśnie, jaki jest cel WPS, a do czego go w praktyce stosujemy?
Jak napisałam powyżej WPS jest to instrukcja dla spawacza, która zawiera wszystkie informacje jak wykonać dane złącze i tak powinna być traktowana!. Obejmuje ona informacje od metody spawania, przez materiały podstawowe i dodatkowe, po konkretne parametry spawania (i wiele, wiele więcej).
Co ja się tak uwzięłam z tym spawaczem ? A się uwzięłam, bo jak sama nazwa mówi jest to instrukcja technologiczna spawania, czyli kierowana do spawacza. Natomiast w rzeczywistości spawalniczej to nie spawacz jest priorytetem, a jak się okazuje klient.
Dlaczego tak jest? Firma produkcyjna decyduje się na tworzenie WPS-ów, zwykle wtedy kiedy chce wkroczyć na na wyższy poziom swojej spawalniczej działalności, a niestety w nim WPS-y to totalna podstawa i klienci nad nimi się nie zachwycają, one mają po prostu być. I koniec. Potem by się jeszcze przydała certyfikacja ISO 3834, EN 1090, może nawet EN 15085? A może byśmy urządzenia ciśnieniowe zaczęli produkować, podobno w tym jest piniądz? I tak to idzie. Potem klienci wybrzydzają, a że ten WPS powinien wyglądać, tak czy inaczej, że oni by taką informację w nim chcieli, a takiej nie chcieli, zapominając, że to ma być przede wszystkim dokument użyteczny na produkcji.
Na szczęście norma do tworzenia WPS-ów – EN ISO 15609-1 (spawanie łukowe), EN ISO 15609-2 (spawanie gazowe), itd. jest całkiem przejrzysta i jednoznaczna (wow). Posiada ona także przykładowy wzór WPS-a, także nie musimy wymyślać koła na nowo. Kolejną dobrą informacją jest to, że możemy modyfikować ten dokument wedle naszego uznania (zmieniać kolory, ułożenia bloków itp.), zachowując przy tym minimalne wymagania normy.
Spawacze – dlaczego oni nie chcą korzystać z moich WPS-ów?
Czyli plany vs. rzeczywistość.
Dlaczego? Zapytaj się spawacza, dlaczego nie korzysta z WPS, a z pewnością odpowie Ci coś w stylu:
„Bo ja wiem lepiej”
albo
„Ja już tak długo spawam, że te wszystkie parametry znam na pamięć”
I paradoksalnie, choć nie wiem jakbyśmy mieli wysokie mniemanie o sobie, to MA RACJĘ (oczywiście jeśli spawacz zna się na robocie, a jeśli się nie zna to my musimy się znać i go nauczyć)!😉
To jak go zachęcić do korzystania z WPS? Z pewnością nie ma jednej drogi… Nie mnie też oceniać charaktery ludzi. Każdy jest inny, ale jeśli spawalnik jest zaangażowany, wie co nieco o spawaniu i budzi szacunek wśród pracowników, to najprostszym wyjściem jest włączyć spawaczy w proces tworzenia WPS, żeby spawacz był częścią tego, co my sobie wymyśliliśmy.
Co mam na myśli?
A na przykład to, żeby parametry były zgodne z tym, co w rzeczywistości dzieje się na produkcji. Serio! Wystarczy przejść się po produkcji i pospisywać aktualne parametry, porozmawiać ze spawaczami. Spróbuj poświęcić pół godziny dziennie przez 1 tydzień, a zobaczysz różnicę (może niekoniecznie jak masz nawał pracy, ale z pewnością są luźniejsze dni😉). A i pracownicy może wydajniej będą pracować, jak zobaczą, że ktoś się kręci?
Często jest tak, że w zakładzie produkcyjnym niby mamy te WPQR-y, ale albo one były robione po macoszemu (byleby były i żeby na audycie się nas nie czepiali), albo je robił Pan Zenek, który już tu nie pracuje, albo zwyczajnie są już przestarzałe, nieadekwatne do obecnych wymagań sprzętowych. I tak, To się zmienia co jakiś czas. Źródła prądu są coraz bardziej wydajne, możliwe jest spawanie na niższych parametrach, na różnych programach itp.
Kolejna sprawa – szkolenie spawaczy to NIE jest strata czasu! Spawacz powinien w 100% rozumieć, co jest napisane w WPS, powinien umieć rozszyfrować KAŻDE oznaczenie. I to jest zadanie spawalnika, żeby mu to wytłumaczyć. To tak jakby robić WPS-y nie znając normy, tylko przeklepując dane z WPQR-a lub zmieniając rysunki. Bez sensu. Ponadto takie szkolenia powinny odbywać się cyklicznie, żeby tę wiedzę utrwalić i regularnie rozwiewać wątpliwości.
Kolejny problem? Zbyt ogólne WPS-y.
Jak widzę WPS jeden na wszystko, załóżmy pachwinę na grubości od 5mm do 50mm (jak pospawamy próbkę na grubości min. 30mm to mamy zakres od 5mm do nieskończoności), to… no nie, to nie ma szansy się udać (ok, jeśli mamy jeden WPS i przy parametrach rozbijemy to na różne zakresy grubości, to ok – sama tak robiłam). Nie ma co się dziwić, że taki WPS ląduje tylko w dokumentacji.
Kiedyś widziałam też jednego WPS-a na każdy możliwy typ spoiny czołowej. JEDNEGO NA WSZYSTKO. Ja nie rozumiem, skąd spawacz, miałby wiedzieć patrząc na tego WPS-a, co on ma teraz spawać, czy złącze na V czy na 1./2V a może na I? To jest bez sensu, przecież to ma być instrukcja, a nie zgaduj zgadula.
Spawacz, monter, czy spawaczo-monter ma brać tę instrukcję do ręki (lub mieć ją w zasięgu wzroku) i od razu wiedzieć co ma robić, a nie zastanawiać się, co on ma zrobić. Wtedy robi po swojemu, albo tak jak mu się wydaje. Nic dziwnego, że później mamy reklamacje.
Idealnie jakby na każdy typ złącza był osobny WPS (ewentualnie na zbliżoną konstrukcyjnie grupę), tak aby bez żadnych wątpliwości można było stwierdzić jak to złącze ma być wykonane. JEDNOZNACZNOŚĆ, moi mili, a nie domysły.
– No tak, ale wtedy będę miał ze 100 WPS-ów, albo więcej. Nie mam czasu na takie rozdrabnianie się. Nasza firma musi być konkurencyjna na rynku, A jak tu być konkurencyjnym jak cały czas będę poświęcał na dokumentację. A przecież czas to pieniądz! – myślisz sobie.
Teoretycznie racja, ale firmy które mają wysoką marżowość swoich produktów zwykle mają dokumentację i wyroby jakościowo na bardzo wysokim poziomie, więc tutaj często ukrywa się wyższy zysk.
Ostatnia kwestia, WPS-y muszą być blisko stanowiska pracy w określonym i stałym miejscu. Tu chyba nie ma nic do dodania. Oszczędność czasu i nerwów.
WPS – wzór z normy + objaśnienia
W załączniku A normy EN ISO 15609-1 możemy znaleźć przykładowy formularz WPS. Informacja w nawiasie „informacyjny” oznacza, że możemy się nim sugerować, zrobić podobny, taki sam, ale też możemy zrobić go „po swojemu” zachowując punkty z normy.
Na pomarańczowo zapisałam uwagi tam, gdzie mogą wystąpić problemy lub błędy (wiem, że jest gęsto 🤦♀️).
Uwaga, achtung, achtung, czytając na telefonie proszę sobie powiększyć 😉
Jak wygląda WPS – gotowiec
Czyli to, na co wszyscy czekają. No ba! Przeskrolowałem już cały artykuł, a tu ciągle nie ma gotowca! Co za lanie wody.
Produkty w sklepie
W moim sklepie internetowym dostępne są 2 produkty dotyczące WPS:
1. Formularz WPS 5w1:
– pWPS
– rejestr parametrów do kwalifikacji WPQR
– lista WPQR
– lista WPS
– WPS zintegrowany z powyższymi listami
2. Szkolenie WPS
– wymagania WPS
– wymagania normy EN ISO 15609-1
– warsztaty na żywo (online), gdzie razem przygotujemy WPSy
– przykłady WPS
– zaświadczenie o ukończeniu szkolenia i warsztatów
– dostęp do PLATFORMY SPAWALNICZEJ
szkolenie online: WPS W PRAKTYCE
Poprzednia najniższa cena: 615,00 zł.
Kompleksowe szkolenie z WPS, czyli instrukcji dla spawacza. Krok po kroku przeprowadzam Cię po wymaganiach normy EN ISO 15609-1 W ramach tego produktu otrzymujesz kompleksowy produkt: formularz WPS + szkolenie z WPS i wymagań normy EN ISO 15609-1 + warsztaty online z WPS + zaświadczenie o ukończeniu szkolenia i warsztatów. W ramach zakupu otrzymujesz dostęp…
formularz: WPS
Poprzednia najniższa cena: 199,00 zł.
Zautomatyzowany formularz WPS. Od dziś nie musisz już sam liczyć ilości wprowadzonego ciepła. Jest to połączenie 5 formularzy w ramach jednego pliku. Kupując ten formularz masz w cenie: – formularz pWPS, – rejestr parametrów, – listę WPQR, – listę WPS, – formularz WPS. Formularz w dwóch językach: polskim i angielskim. Jedyny taki formularz do zakupienia…
Powiązane artykuły:
- #14 WPS a WPQR – czym się różni
- #5 EN ISO 15609-1 – omówienie normy + CHECKLISTA WPS
- 16 Jak przygotować pWPS wg EN ISO 15609-1
Do pobrania
Bibliografia
[1] https://fabrykamemow.pl/memy/429701
Pingback: #GrudzieńzWPS Plan publikacji - PRZEPISY SPAWALNICZE
Pingback: Jak dobrać podstawowe zakresy do WPQR? - Akademia Nova Cert
Pytanie, czy nie powinno wypisać np nr1 – 1 ścieg dla pozycji PA i parametry, nr2 – ścieg 1 dla pozycji PF i parametry i tak do każdej pozycji jakie są WPS-ie bo wiem że uzyskamy różne parametry dla pozycji PA będą inne niż dla PF lub PC minimalne ale na pewno będą (może trochę więcej niż minimalne) 😛 oraz zastanawiam się czy w przypadku gazu I1 nie powinniśmy też zapisać czystość
jeśli parametry znacząco się różnią dla poszczególnych pozycji – oczywiście, że możemy rozbić 🙂 Natomiast jeśli różnica nie jest wielka, to uważam że nie warto – czasem nadgorliwość wywołuje dodatkowe pytania u klienta 🙂
można dodać informację o czystości, czyli np. 99,995%Ar, natomiast nominalny skład gazu osłonowego również jest ok 🙂
Pingback: #5 EN ISO 15609-1 - omówienie normy + CHECKLISTA WPS - PRZEPISY SPAWALNICZE
Pingback: #16 Jak przygotować pWPS wg EN ISO 15609-1 (tutorial pWPS) - PRZEPISY SPAWALNICZE
Pingback: #12 Dokumentacja spawalnicza - checklista - PRZEPISY SPAWALNICZE
witam
Mam pytanie dotyczące wpisywania zakresów parametrów prądowych (I; U).
czy zakres tych parametrów ma być taki jaki spawacze nastawiają na spawarce (np 140-150A), czy tez jest to zakres prądowy wyświetlany przez spawarkę w trakcie spawania (np. nastawiano na spawarce 150A, a w trakcie spawania wystawiacz pokazuje 139-157A)?
Pozdrawiam
Grzegorz
Dobre pytanie. Norma nie określa tego, natomiast dobrze aby w obu tych sytuacjach wartości były zgodne z WPS, ale w szczególności wartość, którą nastawia spawacz na spawarce, ponieważ jest to instrukcja dla niego i w trakcie spawania nie ma on czasu kontrolować, w jaki sposób zmieniają się parametry i czy mieszczą się w zakresie 🙂
Jeśli nastawiamy na spawarce prąd, to wartości nie powinny ulegać dużej zmianie – w przeciwieństwie do napięcia, które w trakcie spawania będzie się zmieniało. Prąd nastawiamy zgodnie z WPS. Jeśli te różnice pomiędzy wartością ustawioną, a wartością podczas spawania są duże, proszę poddać spawarkę walidacji – możliwe że nie trzyma prawidłowo parametrów.
Domyślam się, że na WPS jest mały zakres? W trakcie kwalifikacji WPQR warto zapisywać wartości ze spawania, także te skrajne (czyli te skaczące). Najczęściej jednak firmy zapisują wartość uśrednioną, potem podczas inspekcji, może ktoś na to zwrócić uwagę. Poza tym będzie szerszy zakres kwalifikacji na ilość wprowadzonego ciepła.